کۆچبەریا سپی رێیا قوربانیێن ئێزیدی رۆنی دکە

ئێزیدی 24 _ دهۆک

کۆچبەری نە چارەسەریا هەری باشە ، لێ یا هەری خرابە گۆتنا کۆچبەرەکی ئێزیدیە کو نوو پەنابەری ئوسترالیا بوویە ، و ئەو یەك ژ کەس و کارێن قوربانیایە ژبەر داعشێ هێرشی قەزایا شنگالێ ل باکورێ رۆژهەلاتا عیراقێ کری .و پرانیا ئێزدیێن عیراقێ لێ دژین و ب پایتەختا وان تێ دیتن

ب دەرباسبوونا دەمی و نەبوونا چارەسەریێن حکومەتێ ل هەمبەر ئێزیدیان و نەبوونا مافێن وان ئێزیدی پەنابەریێ هەلدبژێرن .داکو ژیانەکە ئەولەدار و بێ ئاریشە و گێرانا رێ و رسمێن خوە یێن ئۆلی ل کەمپێن کۆچبەریێ دمینن .

د دەمەکی دە کۆ حکومەتا بەغدایێ ب حکومەتا کوردستانێ رە لسەر چارەیێن کوبکاربن هاریکاریا قەزایا شنگالێ و خەلکێ وێ بکن _ ژ بۆ رزگاربوون ژ ئاوەریێ گوتوبێژان دکە ، ئێزیدی هێدی هێدی ژ عیراقێ کۆچبەر دبن – بێی دەنگێ میدیایی و هەولا پارتان ژبۆ دەڤەرێن وان . کۆنترۆلکرنا دەما کۆ مالباتێن ئێزیدی ژ عیراقێ ژ (وەلاتێ خۆیێ رەسەن) دەردکەڤن گوهۆرینا دیموگرافیك مەترسیێ ل دەڤەرێن وان دکە . لێ چارەسەری ژ بۆ وان نەمایە و ژبەر بێزاربوونێ ژ سۆزان ژ دەڤەرێن خوە دەردکەڤن .

عادل گاباری لسەر رووپەلا خوە یا تایبەت خاتر ژ کەس و کار و حەزکریێن خوە ل عیراقێ خوەستن و ئەو ئێزیدیە
ئەم پەنابەر دبن نەکو مە حەز لسەر هەیە لێ ئەو نەخوەشیا ئەم تێدە مە نەچار دکە کو ئەم بچن و وەلاتێ خوە بهێلن و ببنە پەنابەر و کەمتر خەمییا حکومەتێ دبابەتێ دەڤەرێن مەدە ژ بەر ڤێ یەکێ کۆچبەری باشترین چارەسەریە .

بەرپرسیا بلند یا ئێزیدیان ل عیراقێ ،کۆچکرنا ئێزیدیان ژ وەلاتێ خوە ئەم ب سوپرایز نابینن ،بەلکو دهێتە چاڤەرێکرن زێدەتر ببێ ، ژ بەرکو پرانییا ئێزیدیان مافێن خوە یێن دەستوری ل عیراقێ وەرناگرن و ژێ بێ بەهرن.

و ددەمێ بۆری دە بەرپرسێ بلندێ ئۆلی یێ ئێزیدیان سەمەحەتا عەلی بابە شێخ گۆتبوو ، هوون ژ ئێزیدیان چ هیڤی دکن ؟
شنگال یا تژی گۆرێن بکۆمە و هەتا نووهە ب هەزاران ئێزیدی ددەستێ داعش دەنە ، و حکومەت ل ئیش و ئازارێن وان دنێرێ بێگومان دێ کۆچ کن .

لگۆر زانیاریێن کو چالاکڤانەکی ئێزیدی لسەر تۆرێن چڤاکی بەلاڤکرینە ژ دۆه‍ ڤە هەتا نووهە 12 مالباتێن ئێزیدی کۆچبەر بوونە ، و ب دەهان مالبات ل بەندێ نە د رۆژێن پێش دە ژ عیراقێ دەرکەڤن و هەموو ژی مالباتێن قوربانیا نە .

لگۆر لێکۆلینا ئێزیدی 24 . 90% ێ ژ ئێزیدیان ژ ترسا دوبارەبوونا روودانێن وەکە یێن د تەباخا 2014 ان دوارێ رەڤاندن ،کوشتن و کۆچبەرکرنێ دە دخوازن ژ عیراقێ دەرکەڤن .

چالاکڤانێن ئێزیدی هشیاری دان دەربارێ کۆچکرنا ئێزیدیان ژ عیراقێ بتایبەتی کۆ جهێ هەری پیرۆز ژ بۆ ئێزدیان (پەرەستگەها لالش ) ل باکورێ عیراقێ یە و ئەو چاڤەرێ دکن کو سیناریۆیا کۆچبەریا جهویان و مەسیحیا دوبارەببێ و ژمارەکە کێم ژ پێکهاتەیان بمینن ل ڤی وەلاتی .

لگۆر دەزگەها ئەوقافێ یا ئێزیدیان ل هەولێرێ _ زێدەتری 120 کەسێن ئێزیدیێن عیراقێ چوینە پشتی بوویەرێن سالا 2014 ێ زنجیرەیا کۆچبەریا وان بەردەوامە چ ب رێیا کۆلەتیا یاسایی یان نە یاسایی ، و سەدەما کۆچکرنا وان ژ نەبوونا ئەولەهیێ دناڤا وەلاتی دەیە .
بتایبەتی دهەیاما داویێ هژمارەك ژ خورتێن ئێزیدی ل رێیا ئۆروپایێ ژبەر زەحمەتیێ ژیانا خوە ژدەست دان.

ئێزیدیان بانگ ل رێکخستنێ ناڤ نەتەوی دکن ل شوونا رێیێن نە یاسایی ( نەقانونی ) _ رێیێن یاسایی و هەلبژارتی ژ ئێزیدیان رە ڤەکن داکۆ ژ عیراقێ دەرکەڤن .