ئێزیدی۲٤ – مەروان داود
ژبەر نەبوونا چ یاسایەکا تایبەت بۆ بکارئینانا سۆشیال میدیایێ ل عراقێ ل هەموو ئەپلیکەیشنا هژمارەکا مەزن یا رووپەل و پەیچێن وەهمی هەنە. و دبنە ئەگەرێ دووبەرەکی و نەخوەشی دناڤ خەلکێ دا چ خودانێن وان رووپەلێن وەهمی بۆ مەرەمەکا سیاسی یان ئۆلی یان مەزهەبی بکاربینی یان هەر مەرەمەکا دی ل پشت هەبیت.
“موسا حسێن” چالاکڤانەکی بسلمانە و خەلکێ شنگالە ژ ئێزیدی۲٤ را گۆت،”هەبوونا پەیچ و رووپەلێن وەهمی بوویە ئەگەرێ دووبەرەکی و نەخوەشی دناڤ خەلکێ شنگال دا ، و ب تایبەتێ دناڤ خۆرتان دا ، ژبەر پتر ئەو تۆرێن جڤاکی بکاردئینن و ئەڤ چەندە بوویە دیاردە و کارتێکرنەکا نەرێنی لسەر خەلکێ هەیە”.
د بەردەوامیا ئاخفتنا خوە دا گۆت،”بکارئینانا تۆرێن جڤاکی ودورستکرنا ئەکاونتێن بێ بنیات بوویە ئەگەرێ گەلەک ئارێشان ل جڤاکێ شنگالێ کو ب ریێا ئەڤان ئەکاونتان خەلکێ پێی دترسینن و گەف ل وان دهێنە کرن و هەتا وی رادەی دبیتە ئەگەرێ خۆ کوشتنێ ژی، ب تایبەتی کچ دهێنە بکارئینان بۆ ئەڤێ دیاردێ”.
ئاماژە ب وێ یەکێ ژی کر کە، “چ پێ نەڤێت ئەڤ دیاردە ئان ئەڤ کارێ ترسنۆک د بەرژەوندیا چ تاکی جڤاکێ مەیێ شنگالێ نینە ژ بلێ ئەو کەسێ روح ئەرزان رادبێت ب درووستکرنا ئەکاونتێن بێ بنیات ژبۆی بدەستڤەئینانا کوژمەکی پاران”.
ل تالیا پەیڤا خوە دا گۆت،”ب بۆچوونا من ئەڤ دیاردە ئێک ژ مەترسیترین دیاردێن نەرێنی یە ل سەردەمێ تەکنۆلوجیایێ وبوویە ئەگەرێ هەرفاندنا چەندەها پەیوەندیێن ناڤبەینا دوو کەسا یان بتر، ژبۆی ئەڤ دیاردە ل جڤاکێ شنگالێ نەمینیت پێتڤیە چالاکڤان ورۆژنامەڤان ورێکخراوێن لۆکالی ونیڤدەولەتی جڤاکی ئاگەهدار بکەن ب تایبەتی گەنج، ب رێیا خۆلان وپۆستان ل تۆرێن جڤاکی دا”.
ژ ئالیێ خوەڤە “تەحسین شێخ کالۆ” رۆژنامەڤانەکی ئێزیدی یە گۆت،” دڤان سالێن تالی دا و پشتی هاتنا داعش بۆ شنگال پەیچێن وەهمی ئێکجار زێدە بوونە چ شنگالی بن یان خەلکەک بێت ب ناڤێ شنگالیان پۆستان بەلاڤ بکەت و دبێتە ئەگەرێ دووبەرەکی دناڤبەرا خەلکێ دا و بێ گۆمان ئەو کەسێن ڤان رووپەلێن وەهمی ژی چێدکن وان ئارمانجەک پێ هەیە ئەو ژی چێکرنا دووبەرەکی و نەخوەشی یە دناڤبەرا خەلکێ دا”.
گۆتژی،”هەبوونا ڤان پەیچان د بەرژوەندیا چ کەسەکی شنگالی دا نینە و ئەڤە دژی هەموو بنەمایێن پێکڤەژیانێ یە و هیڤیا من ئەوا خەلکەک ڤان پەیچێن وەهمی ل با خوە ئەنفۆلۆ بکەت و ئیدی ب کۆمێنتان پشکداری نەکەن”.
ل تالیا ئاخفتنا خوە دا گۆت،”ئەو کەسێن توندرەو و دووبەرەکی بەلاڤ دکەن بتنێ ئەو نوێنەرەتیا خوە دکەن و هیڤیا من ئەوە ئەڤە ژی نەبێتە ئەگەرێ وێ چەندێ ئەو پێکڤەژیانا دناڤبەرا خەلکێ شنگال دا نهۆ هەی ب تایبەت ئێزیدیا و بسلمانا و مسیحی یا تێک بچێت”.
“نصر مەحموود” ڤەکۆلەرە د بوارێ جڤاکناسیێ دا ل سەر ڤی بابەتی گۆت،”د نهو دا هەبوونا پەیچ و رووپەلێن وەهمی بوویە دیاردەیەکا جیهانی و هەبوونا ڤان رووپەلێن وەهمی نە د بەرژەواندیا چ جڤاکەکێ دایە و هەبوونا ڤان پەیچان دژی هەموو بنەمایێن ئەخلاقی یێن مرۆڤاتیێ یە ژبەر چەندین کێشە و نەخوەشێن مەزن ژ هەبوونا ڤان رووپەل و پەیچێن وەهمی چێدبن دناڤ جڤاکێ دا”.
د بەردەوامیا ئاخفتنا خوە دا گۆت،”زێدەتر ئەڤ پەیچ و رووپەلێن وەهمی ل فەیسبووک دا دهێنە دیتن و بەردەوام سڤکاتیێ ب بیر و باوەر و عەشیرەت و ئۆل و هتدد.. یێن ئێک دوو دکەن و خەلکەکی دی ژی دهێت ب رێکا کۆمێنتان بەشدار دبێت و ئاریشا دگەهێتە پلەیێن بلند، و گەلەک جاران خودانێن ئەڤان پەیچێن وەهمی رادبن ب دزینا تایبەتمەندیێن خەلکێ وەکو وێنە و ڤیدیۆ و دەنگ و هتدد.. ب تایبەت یێن کەچ و ژنان و بەلاڤ دکەن . و پاشی بەلاڤکرنا وان د سۆشیال میدیایی دا کارتێکرن و فشارا دەروونی ژ وان کەسان را چێدکەت یێن تایبەتمەندیێن وان هاتینە بەلاڤکرن”..
ل تالیا ئاخفتنا خوە دا گۆت، “تاکە چارەسەری ئەوا خەلکەک بهێتە ئاگەهدارکرن خوە ژ ڤان تشتێن بێ بنەما دووربکەن و پۆلیس و مامۆستا و رۆژنامەڤان و هتدد.. ژی لسەر مەترسیا ڤان جورە دیاردان ئاگەهداریان بەلاڤ بکەن . و دەولەت ژی سزایێن تایبەت بۆ وان کەسان دانست یێن ڤان کاران دکەن”.